Tarn

Korespondencja Mrożka z Adamem Tarnem może jest bardziej ciekawa ze względu na Tarna. Mrożek, mam wrażenie, nie pisze w niej tak otwarcie o swoich problemach jak w listach do Błońskiego czy Skalmowskiego. Może po prostu inaczej traktuje Tarna, w końcu dzieli ich znaczna różnica wieku. Początkowo piszą do siebie per pan, później rodzi się przyjaźń. Mrożek ma wiele wdzięczności dla redaktora „Dialogu”, który umożliwił mu debiut dramatopisarski. Tarn jest jego wiernym kibicem. Nie jest bałwochwalczy, potrafi napisać wprost, że nowa sztuka przyjaciela mu się nie podoba. Ale w listach nie ma szczególnych analiz twórczości Mrożka. Raz go upomina, że powinien

Czytaj dalej

Beatlemania?

W EMPiKu na Marszałkowskiej sprzedawca powiedział mi dzisiaj po południu, że box Beatlesów został wyprzedany pierwszego dnia, czyli 9 września. Rzekomo wydawca nie przewidział takiego zainteresowania. Zapytałem więc, kiedy będzie następna dostawa? Po 15 października – padła odpowiedź. Poprosiłem, żeby powtórzył, bo myślałem, że chyba się pomylił. Ale on jeszcze raz podał tę samą datę. Początkowo wydawało mi się, że jest to tylko kolejny przykład na to, co obserwuję od już ładnych paru tygodniu – jakiegoś dołowania EMPiKu. Oferta sprzedaży książek i płyt stała się w tej sieci przeraźliwie słaba. Poszedłem więc do Trafficu, będąc przekonany, że ten box Beatlesów

Czytaj dalej

Cóżeś ty, durniu, widział?

Czy skomentuję to, co wczoraj stało się w Mariborze? Nie skomentuję.Jeżeli Pan Bóg odpowiada również za wyniki piłkarskie, to być może naszą porcję błogosławieństwa odebraliśmy 35 lat temu. I może na więcej nie zasłużyliśmy. 1974 – O roku ów! kto ciebie widział w naszym kraju! Ciebie lud zowie dotąd rokiem urodzaju (…) dotąd lubią starzy o tobie bajać, dotąd pieśń o tobie marzy.Ja też lubię bajać, bo widziałem i pamiętam. I nigdy nie zapomnę. Gdybym miał syna, to mówiłbym mu co dzień, jak Boy: „Cóżeś ty, durniu, widział. Niceś nie widział”. Boy miał na myśli starych aktorów, a ja starych

Czytaj dalej

Łubieński

W książce Łubieńskiego „1939” czytam charakterystykę ministra Becka, w której pojawia się też informacja o tym, że nudził go teatr,  bo, jak się wyrażał: „musi słuchać gadania nieznajomych ludzi o ich osobistych sprawach, które nic go nie obchodzą”. Łubieński powołuje się na opinie swojego stryja, który był dyrektorem gabinetu Becka i miał ambiwalentny stosunek do pryncypała. „Miał on coś z wierności średniowiecznych rycerzy, coś z najbardziej prymitywnego, a pięknego poczucia honoru ludzkiego, coś z najpiękniejszego humanitaryzmu” – to stryj liczył ministrowi na plus. Ale jednocześnie pisał o „słabym bagażu umysłowym Becka”. Brak zamiłowania do teatru był akurat stosunkowo najmniej istotnym

Czytaj dalej

Słowacki

Dzisiaj mija 200 rocznica urodzin Słowackiego i jakoś ta wiadomość niespecjalnie przebija się przez media. Owszem, służy promocji filmu według „Balladyny” (podobno okropnego). Skądinąd ceniony dodatek kulturalny do „Dziennika” o rocznicy nie zająknął się ani słowem. W „Gazecie Wyborczej” okolicznościowy tekst napisał Michnik, ale trudno oprzeć się wrażeniu, że są to szlachetne banały. Dołączono do niego wiersz „Uspokojenie”, ale ciekaw jestem, ilu czytelników się w niego wczyta i ilu się zastanowi, dlaczego akurat ten redakcja wybrała. Nie zauważyłem, żeby telewizja zaplanowała dzisiaj jakieś stosowne programy. Czytam wywiad z prof. Popielem o zaczynającym się w Krakowie Festiwalu Dramat Narodów poświęconym Słowackiemu

Czytaj dalej

Kurjer Warszawski

Czytam reprint „Kurjera Warszawskiego” z 1 września 1939 roku. Ale zwracam uwagę nie tylko na pierwsze artykuły o wojnie, ale również na drobne doniesienia. Na drugiej stronie u góry w ramce zapowiedź: „Atlantic. Dziś premiera. Królowa tańca. Eleonor Powell i ulubieniec kobiet Robert Young w najnowszym filmie muzycznym pt. Honolulu. Pierwsza jaskółka sezonu!”. Ta reklama bardziej rzuca się w oczy niż informacja poniżej o zarządzeniu przez Radę Ministrów stanu wyjątkowego na obszarze całego Państwa. Na czwartej stronie „Wiadomości bieżące. Z miasta”. Część dotyczy już spraw wojennych, ale można też przeczytać: „Petraktacje między zarządem głównym Z.A.S.P. a dyrekcją Opery co do prowadzenia

Czytaj dalej

Trigorin

W sztukach Czechowa jest wiele kwestii, które stały się skrzydlatymi słowami. Parę z nich dobrze jest pamiętać. Przydają się na różne okazje. Nie pamiętam, który z bohaterów „Płatonowa” wzdycha: „Kobiety, kobiety – powiedział Szekspir i źle powiedział. Powinien powiedzieć: ech, kobiety, kobiety”. W „Trzech siostrach” jest zatrzęsienie tych quasi aforystycznych powiedzeń, nie tylko sławne zawołanie tytułowych bohaterek: „Do Moskwy, do Moskwy”. Ale szczególnie pamiętam zdanie, które wypowiada Trigorin w „Mewie”. Powiada on mniej więcej tak: „Nad moim grobem będą mówili: tu leży Trigorin, dobry pisarz, ale Turgieniew lepszy”. Czy on nie trafia celnie w przekleństwo większości artystów? Każdy przecież ma

Czytaj dalej

Jutro będzie wojna

W zalewie materiałów związanych z rocznicą wybuchu wojny zaciekawił mnie fragment nowej książki Tomasza Łubieńskiego pt. „1939”. Lubię jego eseistykę historyczną. Łubieński opisuje atmosferę sierpnia 39 roku, piękne lato. „Być może dlatego, że było tak pięknie, wojna wydawała się szczególnie mało prawdopodobna. (…) Tym, którzy pamiętają (są tacy) ostatni sezon w Juracie, rozbłyskują oczy na samo wspomnienie. Podobno jeśli ktoś nie był tam wówczas młody, zdrowy i przy jakichś przyzwoitych pieniądzach, ten już nigdy się nie dowie, co to znaczy prawdziwe życie: nie trzeba było nawet zbytnio grzeszyć urodą.” Z nadejścia wojny lepiej zdawali sobie sprawę poeci niż nasi politycy

Czytaj dalej

Puzyna

Zamieniam się w Witolda Sadowego, bo co chwilę wspominam jakiegoś zmarłego. Ale o Puzynie pamiętam szczególnie. Minęło 20 lat od jego śmierci. Gdyby żył miałby 80 lat. Pisałem o nim pracę magisterską, z Irkiem Dobrowolskim zrobiliśmy o nim duży program telewizyjny bodaj w 1991 roku, poświęciłem mu parę tekstów. A zaczęło się od tego, że Jerzy Koenig zlecił mi napisanie referatu na swoje zajęcia o Puzynie. Sugerował, żebyśmy się spotykali z bohaterami tych wystąpień. Więc poszedłem do „Dialogu”, daleko nie miałem, bo redakcja znajdowała się dokładnie naprzeciwko naszego mieszkania na Puławskiej. Puzyna przyjął mnie w swoim skromnym gabinecie na czwartym piętrze. Biurko

Czytaj dalej

Barański

Przeczytałem wywiad-rzekę Piotr Mareckiego z Andrzejem Barańskim. Dobrze, że o tej książce sporo się pisze, bo jest rzeczywiście niezwykła. I dobrze, aby przeczytali ją nie tylko ludzie od filmu, ale wszyscy, którzy myślą poważnie o sztuce. Jest oczywiście pewnego rodzaju snobizm na Barańskiego. Czasami czytam w tekstach krytyków wyznania, że Barański to właściwie jedyny sprawiedliwy w tej naszej Sodomie filmowej. Jedyny, który jest wierny sobie i jego dzieła są naprawdę coś warte. Lektura książki uświadamia, że mamy do czynienia z artystą i człowiekiem – jakże to dziwnie brzmi – po prostu mądrym. Nie kontrowersyjnym, nie wizjonerem, nie poszukującym, nie pozującym

Czytaj dalej